Waarom je deze winter een Scandinavische trui nodig hebt (en hoe je er een kiest)
Scandinavische truien, in de volksmond ook wel Noorse truien genoemd (hoewel ze beslist niet allemaal Noors zijn), zouden wel eens de ultieme winter essential kunnen wezen. Scandinavische gebreide kleding is de perfecte combinatie van stijl, warmte en een knus, huiselijk gevoel. Scandinavische breisels zijn niet zomaar truien, het zijn ontwerpen vol culturele geschiedenis, gemaakt om je warm te houden in de strengste winters. Van traditionele patronen tot duurzame wol, Scandinavische gebreide kleding beleeft deze winter een belangrijk moment.
Als je op zoek bent naar je eigen Scandinavische trui, gidsen we je bij het kiezen, stylen en verzorgen van deze klassieke Scandinavische breisels.
Een korte geschiedenis van Scandinavische gebreide kleding
Breien is niet altijd een Scandinavische traditie geweest. Voordat breien zijn intrede deed in de late middeleeuwen, vertrouwden de mensen in Noorwegen en hun buurlanden op bont en huiden om warm te blijven in de ijzige winters.
Toen breien zich uiteindelijk naar het noorden verspreidde, werd het al snel een onderdeel van de Scandinavische cultuur. Elke regio ontwikkelde zijn eigen patronen, zoals de Selbu Rose, die vandaag de dag nog steeds een van de meest iconische ontwerpen is.
Ook nu nog is breien een geliefde hobby in Scandinavië, waarbij veel handgemaakte truien als erfstuk worden doorgegeven. Scandinavische gebreide kleding heeft een rijke geschiedenis van vakmanschap, functionaliteit en kunstzinnigheid.
Wat is een Scandinavische trui?
Een Scandinavische trui, ook wel Noorse of IJslandse trui genoemd, is een knusse gebreide trui of vest van wol met traditionele patronen die geïnspireerd zijn op de Scandinavische cultuur. Deze patronen bevatten geometrische vormen, sneeuwvlokken en op de natuur geïnspireerde motieven in eenvoudige maar contrasterende kleuren.
De populairste patronen voor Scandinavische truien
Toen Scandinavische truien voor het eerst werden gemaakt, werden alleen natuurlijke kleuren en verfstoffen gebruikt, wat resulteerde in een warm, aards kleurenpalet van wit en gebroken wit, zwart, grijs, bruin en gedempt rood en blauw. Velen houden nog steeds van deze kleuren vanwege de authentieke, rustieke uitstraling.
Meestal werden felle kleurenschema's meer gezien in truien voor mannen, terwijl breiwerk voor vrouwen meer focuste op geavanceerde texturen.
Met de introductie van breimachines en verschillende verfstoffen zijn er nu meer Scandinavische truien, vesten en pullovers dan ooit, maar de hoge kwaliteit blijft belangrijk en die originele patronen maken er nog steeds deel van uit.
1. Setesdalgenseren: de Setesdal trui
Ook wel Lusekofte (luizenvest) genoemd, vanwege de vele kleine V- of T-vormen, die een beetje lijken op verspreide insecten. Traditioneel heeft de Setesdal trui een zwart-wit ontwerp, maar deze kleuren worden soms vervangen door grijze en crèmekleurige tinten. Een echte traditionele lusekofte heeft een gedeeltelijk of volledig open voorkant met een kleurrijke, decoratieve band langs de randen en zilveren sluitingen.
Waarom zilver? Omdat men gelooft dat zilver boze geesten/ geniepige feeën afweert.
2. De Marius trui
Er is enige discussie over wie het Marius breipatroon eigenlijk heeft uitgevonden, maar de commerciële rechten op dit ontwerp behoren momenteel toe aan het bedrijf Lillunn. De trui is vernoemd naar Marius Eriksen, een oorlogsheld en acteur die het ontwerp droeg in een film, wat de populariteit vergootte. Dit patroon bestaat uit verschillende banden over de borst, met brede ruit- en X-vormen in het midden en een reeks neerwaartse driehoeken onderaan: Een beetje zoals een streng feestvlaggen. En over vlaggen gesproken, traditioneel zijn de kleuren die van de Noorse vlag: Rood, wit en blauw.
3. De Selbu-roos
Het Selbu Rose motief is gebaseerd op een roos met acht bloemblaadjes, maar vandaag de dag is het een symbool van de winter geworden door de gelijkenis met een sneeuwvlok. Het is uitgevonden door Marit Emstad in 1857, die het patroon voor het eerst maakte op een paar wanten: Selbu wanten of Selbuvotter zijn erg populair en vandaag de dag zijn er meer dan 300 wantontwerpen geregistreerd in de Selbu regio.
4. De Fana/Fanakofte
Het Fana-patroon komt uit de Fana-regio, dit patroon neemt de ster- en sneeuwvlokvormen van Selbu en combineert ze met afwisselende banden met de kleine "luizen" van de Lusekofte.
5. De Skappel
Het Skappel patroon is een vrij modern ontwerp en niet zo gemakkelijk te herkennen als de anderen. Dit patroon veroorzaakt een subtiel, horizontaal streep-achtig effect dat alleen van dichtbij te zien is, en heeft meestal een bredere halslijn en een split aan de onderkant, waarbij de voorkant korter is dan de achterkant. Het werd gecreëerd door de Noorse tv-presentatrice Dorthe Skappel.
De beste merken voor Scandinavisch breiwerk
Populaire Scandinavische truienmerken zijn Dale of Norway, bekend om zijn traditionele patronen, en Icelandic Wool (Ístex), beroemd om zijn lopapeysa-truien. Devold richt zich op duurzame, functionele gebreide kleding, terwijl Gudrun & Gudrun duurzame, handgemaakte ontwerpen biedt.
- Dale of Norway. Zonder twijfel het meest gewaardeerde merk dat er is. Ze zijn duur, maar hun kwaliteit is ongeëvenaard: Met de juiste zorg kunnen Dale truien familiestukken worden. Sinds 1956 zijn ze ook verantwoordelijk voor de kostuumontwerpen van het Noorse Olympische skiteam.
- Devold of Norway. Nog zo'n oude naam, bekend om hun outdoor- en werkkleding. Pioniers van mechanische breitechnieken.
- Fjällräven. Het grootste Zweedse merk op de lijst. Ze staan bekend om hun tenten, rugzakken en outdoorkleding, maar ze hebben ook een geweldige wolcollectie, Övik genaamd. Ze gebruiken biologische, traceerbare wol.
- Norlender. Gaat er prat op dat ze het lokaal houden en gebruikt alleen wol van schapen die in Noorwegen zijn gefokt, die gesponnen en gebreid wordt in hun eigen fabriek aan de westkust.
- Rauma Collection. Buiten Noorwegen minder bekend, nog een merk dat voornamelijk Noorse wol gebruikt.
Waar zijn Scandinavische truien van gemaakt?
Het geheim van een echte Scandinavische trui zit hem in het materiaal: 100% echte wol. Hoewel Noorwegen veel eigen schapen heeft, is geïmporteerde Merinowol vaak de beste keuze voor Scandinavische gebreide kleding vanwege de uitzonderlijke kwaliteiten:
- Zacht en lichtgewicht: De vezels van Merinowol zijn dunner en zachter dan die van schapen die gefokt zijn voor een ruiger klimaat, waardoor het comfortabel is voor de gevoelige huid.
- Niet jeukerig: Gebreide truien hebben de reputatie dat ze jeuken, maar dit is sterk afhankelijk van de kwaliteit van de wol. Merinowol is veel minder irriterend voor de huid.
- Duurzaam en warm: Merinowol biedt uitstekende isolatie zonder bulk, waardoor het perfect is voor functioneel warme truien die toch in laagjes kunnen worden gedragen.
Voor mensen die gevoelig zijn voor textuur wordt Merinowol beschouwd als een van de meest comfortabele opties, en er zijn maar heel weinig mensen die er een allergische reactie op ervaren.
Wat is er zo speciaal aan IJslandse wol?
Doordat IJsland een afgelegen eiland is, is er een uniek ras van sub-arctische schapen ontstaan. IJslandse wol, of Lopi, wordt ongesponnen gebruikt en heeft een kenmerkende combinatie van binnen- en buitenvezels. De buitenste vezels zijn lang, glanzend, taai en waterafstotend, terwijl de binnenste fijn, zacht en isolerend zijn en een zeer hoge weerstand tegen kou bieden.
Er zijn verschillende soorten Lopiwol en ze worden voor verschillende doeleinden gebruikt:
- Bulkylopi: Zeer dik, voornamelijk gebruikt voor eenkleurige stukken.
- Álafosslopi: Middelmatig dik, favoriet voor buitentruien met eenvoudige patronen.
- Léttlopi: Fijn, ideaal voor binnentruien met complexere patronen.
- Einband: De fijnste, voor kantachtige kledingstukken en uitgebreide patronen.
Zijn gebreide vintage truien warmer dan moderne?
Veel moderne truien doen alsof ze traditioneel zijn en gebruiken geen echte wol. In feite zijn veel "wollen" "Scandinavische" truien niet van wol en ook niet in Scandinavië gemaakt, laat staan dat ze de kwaliteit hebben van iets dat met de hand is gemaakt door een IJslandse oma met letterlijk levenslange ervaring.
Katoenimitaties of (synthetische) mengsels komen maar al te vaak voor, en sommige merken beknibbelen ook op kwantiteit: Moderne truien zijn vaak wat strakker, minder lomp en volumineus, wat er misschien gelikter uitziet maar ten koste gaat van de warmte en de levensduur. Zoals met de meeste moderne mode het geval is, is duurzame kwaliteit voor veel bedrijven niet meer het hoofddoel.
Er zijn echter merken (zoals de bovenstaande) die zich blijven richten op het maken van duurzame, betrouwbare gebreide kleding van 100% wol. En natuurlijk, als je echt op zoek bent naar traditionele uitmuntendheid: Een bekwame breier met de juiste materialen kan nog steeds een absoluut erfstuk van een trui maken.
Moet je nieuw of vintage Scandinavisch breiwerk kopen?
Nieuw Scandinavisch breiwerk van hoge kwaliteit, zelfs als het machinaal wordt gebreid, is erg duur. De prijzen voor een Scandinavische trui bij Dale liggen meestal rond de 200 euro en voor een handgebreide IJslandse trui betaal je tussen de 330 en 650 euro.
Tweedehands is goedkoper, nóg milieuvriendelijker, geeft je iets unieks en je hebt meteen een beter idee van hoe het zich zal houden na verloop van tijd.
Waarom kiezen voor Scandinavische gebreide kleding?
Scandinavische truien onderscheiden zich door hun ongeëvenaarde kwaliteit en traditionele charme. Dit is waarom ze het waard zijn om aan je garderobe toe te voegen:
- Ze gebruiken eersteklas wol: Merinowol en Noorse wol die elke wegwerpmode acrylmix verslaat.
- De charme van traditionele patronen zoals de Selbu Rose, sneeuwvlokken en rendiermotieven.
- Duurzaamheid: Natuurlijke, biologisch afbreekbare materialen, vaak van lokale oorsprong.
Wat is het verschil tussen Scandinavische en IJslandse truien?
Of IJsland deel uitmaakt van Scandinavië hangt af van wie je het vraagt, en voor het ongetrainde oog lijken IJslandse truien erg op de Scandinavische. Maar net zoals de landen bepaalde basiskenmerken delen met betrekking tot klimaat, cultuur en taal, maar toch duidelijk van elkaar verschillen, heeft de IJslandse trui een aantal unieke kenmerken.
Een echte gebreide IJslandse trui heet een Lopapeysa. "Lopi" verwijst naar de IJslandse wol en "peysa" is IJslands voor "trui".
Een gebreide trui moet de volgende kenmerken hebben om een authentieke Lopapeysa te zijn:
- Gemaakt van 100% IJslandse wol
- Handgebreid in IJsland (of in ieder geval door iemand uit IJsland)
- Cirkelvormig kraagpatroon, naadloos gebreid vanaf de hals naar beneden. Geen zij- of schoudernaden!
Net als de Scandinavische trui wordt de traditionele lopapeysa gemaakt in gedempte natuurlijke kleuren, zoals grijs, bruin, zwart, beige en wit, maar tegenwoordig zijn ze er in zowat elke kleur.
De kenmerkende vorm van het "juk" of de kraag is sterk geïnspireerd op de natuur, met geometrische vormen die planten, wolken, bergen en zelfs lava voorstellen.
Typische symbolen zijn onder andere de "Gefjunarkeðjan" of Ketting van Gefjun, verwijzend naar de Noorse godin van het ploegen, en de "Áttblaðarós" of Roos met Acht Bloemblaadjes/ Selbu Roos.
Gepopulariseerd sinds de onafhankelijkheid van IJsland van Denemarken, zijn ze een teken van nationale trots geworden.
Waar kan ik authentieke gebreide Scandinavische en IJslandse vintage truien kopen?
Bij ThriftTale kun je authentieke Scandinavische vintage truien en Scandinavische gebreide kleding vinden. Al onze items zijn met de hand geselecteerd en door experts geverifieerd. Of ze nu van een merk zijn of met de hand zijn gebreid, je zult zeker een unieke Scandinavische vintage trui vinden waar je nog jaren plezier van zult hebben.
Kom en voel de kwaliteit zelf in een van onze winkels, of shop online voor een authentieke vintage gebreide vondst.
,%20zouden%20wel%20eens%20de%20ultieme%20winter%20essential%20kunnen%20wezen.%20Scandinavische%20ge...){kind=link}